Ceza hukukuna ilişkin ele aldığımız bu makalemizde Dolandırıcılık, Dolandırıcılık Suçu, Türk Ceza Kanununa Göre Dolandırıcılık Suçu, Dolandırıcılık Suçunun Cezası, Nitelikli Dolandırıcılık, Dolandırıcılık Suçunda Daha Az Cezayı Gerektiren durumlar üzerinde değerlendirme yapılacak ve bu konuya dair tüm bilgiler ele alınacaktır.
Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Dolandırıcılık suçu, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kişinin kendisine veya başkasına yarar sağlamasıyla oluşan suçtur. Dolandırıcılık, en genel tanımıyla aldatma amacı ile yapılan ve menfaat elde etme amaçlı kasıtlı bir eylemlerdir. Ülkemizde hırsızlık suçundan sonra en fazla işlenen suçlar arasındadır. Bu kapsamda TCK’da malvarlığına karşı suçlar içinde bu suça yer verilmiştir.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası Nedir?
Basit Dolandırıcılık Suçu Cezası
Basit dolandırıcılık suçu, TCK madde 157 hükmünde düzenlenir. Basit dolandırıcılığın cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 5.000 güne kadar adli para cezasıdır.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Cezası
Nitelikli dolandırıcılık TCK madde 158 hükmünde 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve 5.000 güne kadar adli para cezası olarak öngörülmüştür. TCK 158. maddesine göre aşağıda belirtilen hallerde nitelikli dolandırıcılık cezası 4 yıldan, adli para cezası ise suç sonucunda elde edilen menfaatin 2 katından az olamaz.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Şartları Nelerdir?
Nitelikli dolandırıcılık suçu kişinin bulunduğu tehlikeli durumu, algılama yeteneğini, kamu kurum ve kuruluşlarını, bilişim sistemini, basını ve mesleklerini araç olarak kullanılarak işlenmesidir.
- Dini inançları kullanarak,
- Kişinin bulunduğu tehlikeli durumu ve zor şartları kullanarak,
- Kişinin algılama yeteneğindeki zayıflığı kullanarak,
- Kamu kurum ve kuruluşlarını kullanarak,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına,
- Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanarak,
- Banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanarak,
- Basın ve yayın araçlarını araç olarak kullanarak,
- Mesleklere duyulan güveni kullanarak,
- Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
- Sigorta bedelini almak maksadıyla,
- Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,
- Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle
işlenmesi halinde TCK 158. maddesi kapsamında oluşur. Günümüzde sosyal medya araçlarının ve teknolojinin hızla gelişmesi, buna paralel olarak insanlar arasındaki etkileşimin hızla artmış olması birlikte değerlendirildiğinde dolandırıcılık suçunda artış olması kaçınılmazdır.
Daha Az Cezayı Gerektiren Hal
Dolandırıcılığın, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikâyet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
Dolandırıcılık Suçu Şikayete Tabi Mi?
Dolandırıcılık suçunun takibi şikâyete bağlı değildir. Dolandırıcılık suçunun işlendiği, herhangi bir şekilde savcılık tarafından öğrenildiğinde, suçun işlendiği yer cumhuriyet başsavcılığınca resen soruşturma başlatılır. Dolandırıcılık suçunun en basit bir şekilde işlenmesi halinde dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Dolayısıyla dolandırıcılık suçu her ne kadar şikâyete tabi değilse de, 8 yıllık dava zamanaşımı süresine tabidir.
Yalnızca TCK Madde 159 hükmünde düzenlenen ve dolandırıcılık suçunun alacağı tahsil amacıyla işlenen şekli ise şikâyete tabidir. Ayrıca TCK m. 167/2 hükmü ile belirtilen akrabalık ilişkisi varsa şikâyete tabidir.
Dolandırıcılık Suçu Uzlaştırmaya Tabi Mi?
TCK madde 157 hükmünde düzenlenen basit dolandırıcılık suçu ve TCK madde 159 hükmünde düzenlenen daha az cezayı gerektiren nitelikli hali uzlaşma kapsamındadır. Fail ile mağdur arasında TCK m. 167/2 hükmü ile belirtilen akrabalık ilişkisi varsa da uzlaşmaya tabidir. TCK madde 158 hükmünde düzenlenen nitelikli dolandırıcılık uzlaşma kapsamında değildir.
Dolandırıcılık Suçu Görevli Ve Yetkili Mahkeme
Dolandırıcılık suçu bakımından görevli mahkeme basit halde ise asliye ceza mahkemeleri nitelikli hallerde ise ağır ceza mahkemeleridir. Yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Dolandırıcılık ve Diğer Suçlarla İlgili Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
Silviya Hukuk Danışmanlık & Arabuluculuk