Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası hukuken evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı boşanma davası olarak geçmektedir. Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası TMK madde 166’da yer almaktadır ve genel boşanma nedeni olarak sayılmaktadır. Eğer zina, terk, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, akıl hastalığı gibi sebepler varsa bu sebeplere dayalı boşanma davaları özel olarak açılması gerekmektedir. Şiddetli geçimsizlik yani evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine dayalı boşanma davası açmak isteyen eş, boşanmak istediği eşinin kusurlu davranışlarını ispat ederek boşanmayı talep edebilir. Şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanma davası örneğin eşin fiziksel, ekonomik veya psikolojik şiddet uygulaması, sadakat yükümlülüğünü ihlal etmesi, evlilik birliğinin gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmemesi gibi nedenlere bağlı olarak açılabilir.
Anlaşmalı veya Çekişmeli Boşanma Davası
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davası eğer taraflar arasındaki evlilik 1 yılı aşmışsa ve taraflar boşanma ve diğer hususlarda anlaşmışlarsa anlaşmalı boşanma davası olarak açılabilir.
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasında taraflar boşanma veya diğer ferileri (velayet, nafaka, tazminat) konusunda anlaşamıyorsa, dava çekişmeli olarak açılabilir.
Şiddetli Geçimsizlik (Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması) Nedeniyle Boşanma Davasının Şartları
Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası açabilmek için evlilik birliğinin eşlerin ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olması gerekmektedir. Boşanmak isteyen eşin evlilik birliğinin sona ermesine neden olan kusurlu eşe karşı yönelttiği iddialarını ve evlilik birliğine devam edilmesinin mümkün olmadığını ispatlaması gerekmektedir. Aile mahkemesi hakiminin evlilik birliğinin ve ortak hayatın çekilmez hale geldiğine kanaat getirmesi gerekmektedir.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davasını Kim Açabilir?
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine dayalı boşanma davasını eşlerden her biri açabilir. Önemli olan davayı açan eşin iddialarının haklı ve ispatlanabilir olmasıdır. Boşanma davasını karşı tarafın kusurlu olduğuna inanan her iki eş karşılıklı olarak da açabilir, bu durumda boşanma davaları birleştirilir. Yargıtay’a göre eşinden daha fazla kusurlu olan karşı tarafın da dava hakkı mevcuttur. Ancak boşanmaya karar verilebilmesi için davalı tarafın az da kusurunun ispatlanmış olması şarttır. Davacı eş, boşanmak istediği eşinin evlilik birliğinin sona ermesinde kusurlu davrandığını ispatlarsa tarafların boşanmalarına karar verilir.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davasının Sebepleri Nelerdir?
Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası birden fazla nedene dayalı olarak açılabilir. Ortak hayatı çekilmez hale getiren olaylara dayanılması gerekmektedir. Yargıtay’a göre boşanma davasında tarafların kusurlu bulunduğu bazı sebeplere örnek vermek gerekirse;
- Fiziksel, psikolojik veya ekonomik şiddet uygulamak,
- Aile birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek,
- Kötü alışkanlıklarının ve bağımlılıklarının olması,
- Eşinin ailesinin kötü muamelelerine sessiz kalması,
- Eşine şişko, kocaman gibi söylemlerde bulunma ve küçük düşürmek,
- Eşe karşı saygısız davranmak ve hakaret etmek,
- Sadakat yükümlülüğüne aykırı davranmak,
- Aile sırlarını ve eşler arasındaki özel hayatı üçüncü kişilerle paylaşmak,
- Eşin cinsel ilişkiye girmekten kaçınması gibi nedenler mevcutsa eşler boşanma davası açabilirler.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davasında Neler Talep Edilebilir?
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasında, karşı tarafın kusurlu olduğunu iddia eden eş boşanma ile birlikte varsa müşterek çocukların velayeti, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve maddi, manevi tazminat talep edebilir. Bu talepler boşanma davasının ferileri olarak geçmektedir.
Boşanma Talebi
Boşanma Talebi: Boşanma davasında yukarıda bahsettiğimiz sebeplere dayanan eş, bu sebeplerin ortak hayatı çekilmez kıldığını ve evlilik birliğine karşı tarafın sebep olduğu kusurlu davranışlar nedeniyle devam edilemediğini yani karşı tarafın kusurlu olduğunu ispatlarsa mahkeme hakimi tarafların boşanmalarına karar verecektir.
Velayet Talebi
Velayet Talebi: Boşanma talebi ile açılan davada, eğer tarafların 18 yaşından küçük müşterek çocukları varsa velayet hususu gündeme gelecektir. Müşterek çocukların velayetlerinin verilmesinde hukukumuzda “çocuğun üstün yararı” olarak geçen ilke önemle gözetilecektir. Bu açıdan boşanma davası sırasında çocuklarının velayetinin kime verileceği hususunda sosyal inceleme raporları alınır, pedagog ve sosyal çalışmacılar huzurunda çocuklar dinlenir, toplanan deliller ve sunulan raporlar ışığında çocuğun üstün yararına göre velayet hususuna karar verilir.
Nafaka Talebi
Nafaka Talebi: Nafaka konusu boşanma davalarında iştirak ve yoksulluk nafakası olarak ikiye ayrılmaktadır. İştirak nafakası; velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuklarına bakma sorumluluğundan vazgeçemeyeceği için velayet verilen eşe çocukları bakımı için ödemesine karar verilen meblağdır. Yoksulluk nafakası ise, boşanmaya karar verilmesiyle yoksulluğa düşen tarafa, karşı tarafın ödenmesine hükmedilen meblağdır. Nafaka ve velayete talebine ilişkin boşanma davasının devamı sırasında eşin ve çocukların mağduriyet yaşamaması adına mahkemece geçici velayet ve geçici nafaka hükmedilmesine karar verilebilecektir.
Maddi ve Manevi Tazminat Talebi
Maddi ve Manevi Tazminat Talebi: Boşanma davasında kusurlu olan eş, karşı tarafa kusuru oranında uğrattığı maddi zararları ve manevi olarak evlilik birliğinde yaşattığı yıpranmaların karşılığı olarak mahkemece hükmedilecek tazminatı ödemekle yükümlü olacaktır.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise, eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin davadan önce son 6 ayda birlikte oturdukları yerde bulunan Aile Mahkemesidir.