Edinilmiş mallar nelerdir sorusu sıklıkla merak edilen konulardan biridir. Boşanma davalarında karşılaşılan ve mal rejimi olarak da aratılan konu ile ilgili hukuki bilgiler bu yazımızda yer alıyor.
Edinilmiş mal, yasal mal rejiminin kurulduğu tarihten sonlandığı tarihe kadar eşlerin bir karşılık sonucu elde etmiş oldukları malvarlığı değeridir.
Türk Medeni Kanunun 219. maddesinde edinilmiş mallar ayrı ayrı belirtilmiştir. İlgili düzenlemeye göre aşağıdaki malvarlığı değerleri edinilmiş mallar kategorisindedir.
1. Çalışmasının karşılığı olan edinimler,
2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
4. Kişisel mallarının gelirleri,
5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler
Mevzuatta edinilmiş mal olarak belirtilen bu malvarlığı değerleri örnek olarak belirtilmiştir. Bir diğer ifadeyle, bir eşin bütün malları aksi ispat edilmedikçe edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir.
1.Eşin Çalışma Karşılığı Edinimleri
Eşler, çalışmaları karşılığı elde ettikleri ücret, mesleki veya meslek dışı kazançları, kar payları, bahşişler edinilmiş mal olarak kabul edilir. Benzer şekilde fikri mülkiyet hakları üzerinden edindikleri kazançları, sanatsal eserlerin satışı nedeniyle yapılan ödemeler de edinilmiş maldır.
Çalışma karşılığı edinilen bu malvarlığı değerlerinin tasfiyeye konu edilebilmesi için, mal rejiminin sona erdiği tarihte mevcut olması gerekmektedir. Eğer bu edinimler elden çıkarılmış ve yerine ikame bir değer konulmamış ise tasfiyeye konu edilemez. Örneğin eşinizin işyerinden aldığı ücretin tamamı harcanmış ise mal rejiminin tasfiye edilmesi anında talebi mümkün değildir. Mal rejimi ile ilgili kanun maddeleri Türk Medeni Kanunun’da düzenlenir.
2.Sosyal Güvenlik Veya Sosyal Yardım Kurum Ve Kuruluşlarının Veya Personele Yardım Amacı İle Kurulan Sandık Ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler
Edinilmiş mallar nelerdir sorusunun cevabı bazı kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ödemeler kapsamında da değerlendirilir. Belirtilen kurumlardan yapılan işsizlik parası, emekli maaşı, işsizlik tazminatı, maluliyet tazminatı gibi ödemeler, edinilmiş maldır. Bu tip ödemelerin de tasfiye konusu edilebilmesi için, rejimin sona erdiği tarihe kadar tüketilmemiş olması gerekmektedir.
3.Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar
Bir haksız fiil sonucu (iş kazası veya meslek hastalığı gibi) iş gücünün kaybı neticesinde ödenen tazminat, tedavi ve bakım giderleri, ekonomik geleceğin sarsılması sebebiyle yapılan ödemeler edinilmiş mal niteliğindedir.
4.Kişisel Malların Gelirleri
Eşlerden biri, kişisel malından bir gelir elde ediyorsa, bu gelir edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin, eşlerden birine miras olarak kalan bir taşınmaz kişisel maldır. Ancak bu taşınmazın kiralanması durumunda elde edilen kira geliri edinilmiş maldır. Benzer şekilde evlenmeden önce bankada bulunan paraya evlendikten sonra işleyen faiz edinilmiş maldır. Fakat eşler aralarında bunun aksini kararlaştırma imkanını sahiptiler.
Eşlerden birinin evlilik önce edindiği şirket hissesi kişisel malıdır. Bu sebeple şirket hissesinden katılma alacağı talep edemez. Ancak tasfiye tarihine kadar tasarruf edilmemiş kar payları edinilmiş mal olarak kabul edilir. Ancak bu kar payları evlilik birliği içerisinde harcanmışsa, diğer eş herhangi bir talepte bulunamaz.
5.Edinilmiş Mal Yerine Geçen Değerler (İkame Değerler)
Edinilmiş mal üzerinde tasarrufta bulunulması, elden çıkarılması halinde elde edilen para ile yeni bir malvarlığı değeri alınırsa bu da edinilmiş mal olarak kabul edilir. Örneğin eşlerin evlilik birliği içerisinde almış oldukları evin satılması ve yerine otomobil alınması durumunda alınan otomobil de edinilmiş maldır.
Edinilmiş mallara katılma rejimi ile ilgili bu yazımızı inceleyebilirsiniz.