01.01.2002 tarihi itibariye yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile mevzuatımızda 4 ayrı mal rejimi kabul edilmiştir. Bunlar:
- Edinilmiş mallara katılma rejimi
- Mal ayrılığı rejimi
- Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi
- Mal ortaklığı rejimi
Kanunumuzda aksi seçilmediği sürece eşler arasında geçerli olan mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimidir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girmeden önce (01.01.2002 tarihinden önce) eşler arasında farklı bir sözleşme yapılmadığı sürece geçerli olan mal rejimi mal ayrılığı rejimidir. 01.01.2002 tarihinden itibaren eşler arasında herhangi bir sözleşme gerekmeksizin geçerli olan yasal mal rejimi ise edinilmiş mallara katılma rejimidir.
Bir diğer ifadeyle eşler, 01.01.2002 tarihinden önce evlenmişler ise, 01.01.2002 tarihine kadar aralarında kabul etmiş oldukları mal rejimi geçerlidir. Ancak bu tarihten itibaren edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edilmektedir.
Mal Rejimi Sözleşmesi Ne Zaman Yapılır?
Mal rejimi sözleşmesi eşler tarafından evlenmeden önce, evlilik sırasında veya evlilikten sonra yapılabilir.
Mal Rejimi Sözleşmesi Yapmak Zorunda Mıyım?
Eşler, mal rejimi sözleşmesi yapmak zorunda değillerdir. Bu durumda Medeni Kanunda öngörülen yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olacaktır.
Evlendikten Sonra Mal Rejimi Sözleşmesi Geçerli Midir?
Eşler, evlendikten sonra diledikleri bir tarihte mal rejimi sözleşmesi akdedebilirler. Bu durumda, mal rejimi sözleşmesi imzalanan tarihe kadar yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olacaktır.
Mal Rejimi Sözleşmesinin Geçerli Olacağı Tarihi Değiştirebilir Miyiz?
Kanuni düzenleme gereğince, mal rejimi değişikliği sözleşmesi, imzalandığı tarihten itibaren geçerlidir. Geçmişteki bir tarihin sözleşmenin başlangıç tarihi olarak tespit edilmesi mümkün değildir. Bir diğer ifadeyle, yapılacak yeni mal rejimi sözleşmesi geçmişe etkili değiştirilemez.
Mal Rejimi Sözleşmesini Nerede Yapacağız?
Eşler, evlenme başvurusu esnasında, yasal mal rejiminden farklı bir rejim tercih ettiklerini yazılı şekilde bildirebilirler. Evlilik tarihinden sonra ise noterde düzenleme veya onaylama şeklinde mal rejimi sözleşmelerini her zaman değiştirmeleri mümkündür.
Yasal Mal Rejimi Sözleşmesi Ne Zaman Sona Erer?
Eşlerin başka bir mal rejimi seçmesi veya eşlerden birinin vefat etmesi halinde yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi sona erer.
Aynı zamanda mahkeme tarafından eşler arasında mal ayrılığına geçilmesi, boşanmaya karar verilmesi veya evliliğin iptal edilmesi halinde, dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasal mal rejimi sona erer.
Malvarlıklarına İlişkin Gruplar Nelerdir?
Türk Medeni Kanununda 2 farklı mal grubu düzenlenmiştir: kişisel mal ve edinilmiş mal. Kişisel mallar mevzuatımızda sınırlı sayıda düzenlenmiştir. Düzenlenen kişisel mallar dışında eşlerden birinin kişisel malı olarak ispat edilemeyen diğer tüm mallar edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir.
Kişisel Mallar Nelerdir?
1.Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,
2.Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
3.Manevî tazminat alacakları,
4.Kişisel mallar yerine geçen değerler.
Edinilmiş Mallar Nelerdir?
Edinilmiş mallar, mutlaka edinilmiş mallara katılma rejiminin başlangıcından sonuna kadar geçen süreç içerisinde, emek veya kazanç karşılığında edinilmelidir.
1.Çalışmasının karşılığı olan edinimler,
2.Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
3.Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
4.Kişisel mallarının gelirleri,
5.Edinilmiş malların yerine geçen değerler
Malların Yönetimi ve Tasarrufu Nasıl Olur?
Her eş, hem kişisel hem de edinilmiş mallar üzerinde yasal sınırlar dahilinde yönetme, yararlanma ve tasarruf etme hakkına sahiptir. Ancak bu düzenlemenin iki istisnası bulunmaktadır.
İlk istisna aile konutudur. Eşler, diğer eşin rızası olmadan aile konutunu devredemez, aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz ve aile konutuna ilişkin kira sözleşmesini feshedemez.
İkinci istisna ise eşlerin paylı mülkiyetinde bulunan mallardır. Kanuni düzenlemeye göre eşlerin hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar, eşlerin paylı mülkiyetinde kabul edilir. Paylı mülkiyette olan mallar üzerinde diğer eşin açık rızası olmaksızın tasarrufta bulunulamaz.
Eşimin Borcundan Sorumlu Muyum?
Türk Medeni Kanununun 224.maddesinde düzenlendiği üzere, eşlerden her biri kendi borçlarından tüm malvarlığı ile sorumludur. Bu sorumluluk yalnızca kişisel mallar ile sınırlı değildir. Eşler, üçüncü kişilere olan borçlarından dolayı sorumluluğu edinilmiş malları da kapsamaktadır. Ancak eşler arasındaki mal rejimi tasfiyesi gerçekleşmediği sürece üçüncü kişiler edinilmiş maldaki alacak hakkını talep edemezler. Zira katılma alacağı, mal rejimi tasfiye edilmediği sürece beklenen hak kategorisindedir.
Eşimin Borcu Yüzünden Mallarımız Haczedilir Mi?
Borçlu olan eş, hem kişisel hem de edinilmiş malvarlığı ile sorumlu olur. Bu sebeple, hem kişisel hem de edinilmiş mallara haciz işlemi uygulanabilir. Örneğin, evlendikten sonrani satın alınan bir araç eşiniz adına kayıtlı olsa bile edinilmiş mal kategorisindedir. Fakat eşinizin borçları sebebiyle alacaklı taraf bu araca haciz işlenmesini talep edebilir.